Ãœlkemizin en büyük sektörü inÅŸaat sektörüdür. Bu büyüklüğünü ifade etmek için lokomotif sektör olarak isimlendirilmektedir. Ä°nÅŸaat sektörü üç yüzün üzerinde alt sektöre de iÅŸ imkanı oluÅŸturmaktadır. Bu sektörlerden bazıları: boya endüstrisi, yapı malzemesi endüstrisi, beton santralleri, yapı kimyasalları üreten firmalar, orman ürünleri üreten firmalar ve demir – çelik endüstrisi ve tabi ki temizlik sektörüdür. Ãœlkedeki inÅŸaat varlığının geliÅŸmesi, bu ve bunun gibi üç yüzün üzerindeki sektörde ciddi geliÅŸmeler kastedilmesine olanak sunarken; son dönemde döviz kurlarındaki deÄŸiÅŸimler inÅŸaat sektörünü zor durumda bırakmaktadır. Sektörün zor duruma düşmesi beslediÄŸi alt sektörlerde de zincirleme etkiler yaratmaktadır. Ayrıca inÅŸaat temizliÄŸi hususunda kullanılan kimyasalların ve temizlik maddelerinin genel olarak yurtdışı menÅŸeli olması ve bu sebeple ithalatlarının döviz ile gerçekleÅŸtirilmesi de inÅŸaat temizliÄŸi hizmeti almak isteyen inÅŸaat firmalarının da bu hizmetlerden faydalanmasının maliyetleri artmaktadır. Döviz kurlarındaki deÄŸiÅŸimlerin inÅŸaat sektörüne daha baÅŸka ne gibi zararları olduÄŸunu inceleyelim:
İnşaat Çeliğinin Dolar ile İlişkisi
Çelik, demir madeninin karbonlu bir alaşımıdır. Demire oranla çok daha yüksek dayanıklılık saÄŸlamaktadır. Ãœlkemizdeki inÅŸaatlarda kullanılan donatı çelikleri, ülkemizde çıkarılan demir madenlerinden çıkarılır. Yerli imkanlarla iÅŸlenerek çeliÄŸe dönüşür. Ne var ki, tamamen yerli bir tedarik zincirinden oluÅŸan çelik endüstrisinde fiyatlar Amerika Dolarına endeksli olarak belirlenmektedir. Bunun sebebi ABD’nin dünyadaki çelik endüstrisinde egemen konumda olmasıdır. Döviz kurundaki deÄŸiÅŸimler sonucunda inÅŸaat çeliÄŸi fiyatları da tarihi rekorlar görmüştür. Bunun doÄŸal sonucu olarak inÅŸaat girdi maliyetleri artmış ve sektör zor durumda kalmıştır.
Yapı Kimyasalları ve Petrol Türevi Yapı Malzemeleri
İnşaatlarda kullanılan yapı kimyasallarının büyük bölümü ithal ya da ithal ham maddeler ile hazırlanmaktadır. Kur artışlarının sonucunda bu kimyasallarının fiyatları da artmıştır. Yapı kimyasallarında oluşan artışlar, inşaat sektörünün girdi maliyetlerini yükseltmektedir. Bilindiği gibi ülkemizdeki petrol rezervleri çok sınırlıdır. Dövizdeki artış petrol fiyatlarını arttırmış bu da petrol türevi ham maddeler ile üretilen yapı malzemelerinde ciddi fiyat artışlarına sebep olmuştur.
Döviz Kuru – Faiz Ä°liÅŸkisinin Ä°nÅŸaat Sektörüne Etkileri
Çağdaş uygarlıkların benimsediği modern ekonomi metotlarında, artan kurların dengelenmesi için faiz artırımı ilaç olarak görülmektedir. Ülkemiz de bu çağdaş metoda sadık kalarak faizleri ciddi oranda arttırarak ülkeye döviz girmesini amaçlamıştır. Bu yöntem kısmen başarılı olup kurları düşürse de artan faiz inşaat sektörü için zarar anlamına gelmektedir. İnşaat projelerinin büyük bölümü kredi ile yapılmaktadır. Konut almak isteyen tüketiciler de büyük oranda kredi ile işlem yapmaktadır. Faizlerin yükselmesi, yatırımların yavaşlamasına ve konut ihtiyacı olan tüketicilerin ihtiyaçlarını ertelemesine sebep olmuştur.